Prom który leciał w kosmos więcej razy i przewiózł na orbitę więcej osób niż jakikolwiek inny statek. Jest to także statek kosmiczny który przywiózł na ziemię sztucznego satelitę z orbity. Łączył się z dwoma stacjami kosmicznymi, wywiózł na orbitę teleskop Hubble’a, oraz dwukrotnie był symbolem powrotu programu amerykańskich wahadłowców do eksploatacji po dwóch największych tragediach w historii astronautyki. Chociaż wszystkie pięć wahadłowców ma na swoim koncie liczne osiągnięcia, Discovery jest pośród nich wyjątkowy.W 38 lotach kosmicznych Discovery spędził na orbicie 351 dni, okrążył Ziemię 5628 razy podróżując z prędkością 7,9 km/s (czyli ok. 28 000 km/h). Pokonał on w przestrzeni kosmicznej około ćwierć miliarda kilometrów. Discovery przewiózł 246 członów załogi – więcej niż jakikolwiek statek kosmiczny. Był to również pierwszy prom pilotowany przez kobietę, zabrał także w kosmos najstarszego jak dotąd astronautę, pierwszego afroamerykanina, który odbył spacer w przestrzeni kosmicznej oraz pierwszego urzędującego Kongresmana.
Budowa promu Discovery trwała cztery lata. Został zbudowany jako trzeci z kolejności prom kosmiczny. Budowę zakończono w październiku 1983 w Palmdale w Kalifornii. Następnie został dostarczony drogą powietrzną na kadłubie specjalnie dostosowanego Boeinga 747 NASA do Kennedy Space Center w Kalifornii, w listopadzie 1983. Pierwszy start ‘Discovery’ miał miejsce 30 sierpnia 1984 do misji STS-41D. Podczas tej misji wyniesiono na orbitę trzy satelity komunikacyjne oraz przetestował eksperymentalną baterię słoneczną. Dziewiczą misją Discovery dowodził Henry W. Hartsfield. W swojej drugiej misji Discovery jako pierwszy w historii statek kosmiczny przechwycił i sprowadził na Ziemię dwie uszkodzone sztuczne satelity. Podczas tej misji do spacerów kosmicznych specjalnych zestawów rakietowych MMU – Manned Maneuvering Unit do swobodnych lotów astronautów w przestrzeni kosmicznej. W 1985 roku Discovery wykonał aż cztery misje. Podczas jednej z nich STS-51D w skład załogi wszedł urzędujący Kongresman ze stanu Utah Jake Garn. Po dwu i półrocznej przerwie spowodowanej katastrofą promu 'Challenger' w styczniu 1986, Discovery powrócił na orbitę jako pierwszy prom po przerwie. Cele misji STS-26 (17 lotu Discovery) we wrześniu 1988 było przetestowanie wprowadzonych ulepszeń i modyfikacji w zakresie bezpieczeństwa oraz wyniesienie na orbitę satelity telekomunikacyjnego NASA – misją dowodził Rick Hauck.
W lutym 1994 r. po raz pierwszy od zakończenia “Zimnej Wojny” na promie Discovery podczas ośmio dniowej badawczej misji STS-60 z amerykańską załogą poleciał rosyjski kosmonauta Sergiej Krikalew. Był to pierwszy rosyjski kosmata, który poleciał w kosmos amerykańskim statkiem. Lotem dowodził Charles F. Bolden, Jr. Discovery posunął do przodu współpracę amerykańsko – rosyjską w 1995, kiedy podczas misji STS_63 jako pierwszy amerykański statek kosmiczny zbliżył się w przestrzeni kosmicznej do stacji “Mir” i leciał w odległości 40 ft (ok. 12 m) od niej. W czasie tej misji po raz pierwszy pilotem promu była kobieta - Eileen Collins. Misją dowodził James D. Wetherbee. Discovery raz jeszcze spotkał się ze stacją “Mir” podczas misji STS-91 w czerwcu 1998 dokując do niej i kończąc tym samym program ‘Shuttle-Mir’. Program ten obejmował 9 dokowań promów do stacji od czasu pierwszego zbliżenia Discovery i stacji w 1995 roku. Kolejną misją kosmiczną w której Discovery przełamał barierę w lotach kosmicznych, była misja STS-95, w październiku 1998 podczas której na pokładzie promu poleciał kosmos 77 letni wówczas John Glenn – pierwszy amerykański astronauta. Oprócz obowiązków jako specjalista ds. ładunku (payload specialist) był on w trakcie lotu także “obiektem” badań medycznych nad procesami starzenia. W październiku 2000 roku Discovery wystartował do setnej misji w programie wahadłowców (Space Shuttle Program). Misja STS-92 obejmowała lot do nowo uruchamianej Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Podczas 12 dniowego lotu zainstalowano port do dokowania oraz elementy zewnętrznej konstrukcji stacji w ramach przygotowania jej do zamieszkania przez pierwszą zmianę stałej załogi. W lutym 2003 roku Świat ponownie pogrążył się w żałobie kiedy prom 'Columbia' wraz załogą został utracony podczas powrotu z misji. Stany Zjednoczone zdecydowały się jednak kontynuować program wahadłowców. Po wprowadzeniu niezbędnych ulepszeń w zakresie bezpieczeństwa prom Discovery ponownie jako pierwszy powrócił do lotów w misji STS-114 na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Misją tą dowodziła kobieta - Eileen Collins. Podczas jej realizacji przetestowano nowe procedury skanowania osłony termicznej przed powrotem promu w atmosferę. W misji STS-114 po raz pierwszy wykonano także manewr ‘back flip’ (znany także jako RPM – Rendezvous Pitch Maneuver -zatrzymanie zbliżania wahadłowca do ISS w odległości ok. 180 m i wykonanie obrotu wokół osi poprzecznej przez prom, aby umożliwić załodze Stacji obfotografowanie go w celu uzyskania szczegółowego obrazu osłony termicznej promu, pod kątem jej ewentualnych uszkodzeń podczas startu przez piankę izolacyjną odpadającą z ET podczas startu – co było przyczyną katastrofy promu Columbia. przyp. tłum).Jedną z najtrudniejszych misji promu ‘Discovery’ była STS-116 – ostatnia misja w roku 2006, podczas jej trwania montowano kolejne segmenty stacji oraz usprawniano jej system elektryczny. Problemy podczas niej pojawiły się składaniu baterii słonecznych, która miała być przemieszczona podczas następnego lotu. Podczas wciągania antena zaklinowałą się. Astronauci Bob Curbeam, Suni Williams i Christer Fuglesang podczas dwóch spacerów kosmicznych zdołali ręcznie wspomóc składanie anteny. Inna istotna misja w której uczestniczył prom ‘Discovery’ to STS-120 w październiku 2007 roku. Podczas tej misji po raz pierwszy w historii prom dowodzony przez kobietę Pam Melroy, dokował do ISS dowodzonej wówczas również przez kobietę Peggy Whitson. W ramach tej misji zainstalowano na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej moduł Harmony oraz przemieszczenie i montaż baterii słonecznej, złożonej podczas misji STS-116. Załoga i obsługa naziemna musiała improwizować, instalując mocowania baterii i panelu. W maju 2008 roku podczas misji STS-124 Discovery powrócił na ISS z głównym elementem laboratorium badawczego Kibo opracowanego przez Japońską Agencję Badań Kosmicznych. STS-124 był drugi z trzech lotów dostawczych japońskiego laboratorium na ISS.
W lutym 1994 r. po raz pierwszy od zakończenia “Zimnej Wojny” na promie Discovery podczas ośmio dniowej badawczej misji STS-60 z amerykańską załogą poleciał rosyjski kosmonauta Sergiej Krikalew. Był to pierwszy rosyjski kosmata, który poleciał w kosmos amerykańskim statkiem. Lotem dowodził Charles F. Bolden, Jr. Discovery posunął do przodu współpracę amerykańsko – rosyjską w 1995, kiedy podczas misji STS_63 jako pierwszy amerykański statek kosmiczny zbliżył się w przestrzeni kosmicznej do stacji “Mir” i leciał w odległości 40 ft (ok. 12 m) od niej. W czasie tej misji po raz pierwszy pilotem promu była kobieta - Eileen Collins. Misją dowodził James D. Wetherbee. Discovery raz jeszcze spotkał się ze stacją “Mir” podczas misji STS-91 w czerwcu 1998 dokując do niej i kończąc tym samym program ‘Shuttle-Mir’. Program ten obejmował 9 dokowań promów do stacji od czasu pierwszego zbliżenia Discovery i stacji w 1995 roku. Kolejną misją kosmiczną w której Discovery przełamał barierę w lotach kosmicznych, była misja STS-95, w październiku 1998 podczas której na pokładzie promu poleciał kosmos 77 letni wówczas John Glenn – pierwszy amerykański astronauta. Oprócz obowiązków jako specjalista ds. ładunku (payload specialist) był on w trakcie lotu także “obiektem” badań medycznych nad procesami starzenia. W październiku 2000 roku Discovery wystartował do setnej misji w programie wahadłowców (Space Shuttle Program). Misja STS-92 obejmowała lot do nowo uruchamianej Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS). Podczas 12 dniowego lotu zainstalowano port do dokowania oraz elementy zewnętrznej konstrukcji stacji w ramach przygotowania jej do zamieszkania przez pierwszą zmianę stałej załogi. W lutym 2003 roku Świat ponownie pogrążył się w żałobie kiedy prom 'Columbia' wraz załogą został utracony podczas powrotu z misji. Stany Zjednoczone zdecydowały się jednak kontynuować program wahadłowców. Po wprowadzeniu niezbędnych ulepszeń w zakresie bezpieczeństwa prom Discovery ponownie jako pierwszy powrócił do lotów w misji STS-114 na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Misją tą dowodziła kobieta - Eileen Collins. Podczas jej realizacji przetestowano nowe procedury skanowania osłony termicznej przed powrotem promu w atmosferę. W misji STS-114 po raz pierwszy wykonano także manewr ‘back flip’ (znany także jako RPM – Rendezvous Pitch Maneuver -zatrzymanie zbliżania wahadłowca do ISS w odległości ok. 180 m i wykonanie obrotu wokół osi poprzecznej przez prom, aby umożliwić załodze Stacji obfotografowanie go w celu uzyskania szczegółowego obrazu osłony termicznej promu, pod kątem jej ewentualnych uszkodzeń podczas startu przez piankę izolacyjną odpadającą z ET podczas startu – co było przyczyną katastrofy promu Columbia. przyp. tłum).Jedną z najtrudniejszych misji promu ‘Discovery’ była STS-116 – ostatnia misja w roku 2006, podczas jej trwania montowano kolejne segmenty stacji oraz usprawniano jej system elektryczny. Problemy podczas niej pojawiły się składaniu baterii słonecznych, która miała być przemieszczona podczas następnego lotu. Podczas wciągania antena zaklinowałą się. Astronauci Bob Curbeam, Suni Williams i Christer Fuglesang podczas dwóch spacerów kosmicznych zdołali ręcznie wspomóc składanie anteny. Inna istotna misja w której uczestniczył prom ‘Discovery’ to STS-120 w październiku 2007 roku. Podczas tej misji po raz pierwszy w historii prom dowodzony przez kobietę Pam Melroy, dokował do ISS dowodzonej wówczas również przez kobietę Peggy Whitson. W ramach tej misji zainstalowano na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej moduł Harmony oraz przemieszczenie i montaż baterii słonecznej, złożonej podczas misji STS-116. Załoga i obsługa naziemna musiała improwizować, instalując mocowania baterii i panelu. W maju 2008 roku podczas misji STS-124 Discovery powrócił na ISS z głównym elementem laboratorium badawczego Kibo opracowanego przez Japońską Agencję Badań Kosmicznych. STS-124 był drugi z trzech lotów dostawczych japońskiego laboratorium na ISS.
Podczas swojego ostatniego lotu (STS-133) w listopadzie 2010 ‘Discovery’ dostarczy na Międzynarodową Stację Kosmiczną ostatni amerykański moduł do amerykańskiego segmentu ISS – LPMM (Leonardo Permanent Multipurpose Module) oraz latającego robota humanoida Robonaut2. Nowy moduł będzie przestrzenią magazynową oraz dodatkowym laboratorium. Robonaut2 jest demonstratorem technologii, który pozwoli na ocenę wykorzystania humanoidalnych robotów we wsparciu astronautów podczas prac na zewnątrz stacji. ‘Discovery’ zawiezie także zapasowe części dla Stacji Kosmicznej. Wraz z zakończeniem kariery promu ‘Discovery’ będzie miała miejsce także 10 rocznica stałej obecności człowieka w Kosmosie.
W Dryden Flight Research Center.
Lądowanie po misji STS-118.
Przed misją STS-133.
Tekst i fotografie: NASA
Tłumaczenie: Maciej Ptaszyński
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz